Is het toeval? Of is dit een nieuwe trend die (eindelijk?) tot Nederland doorgedrongen is? Ik heb het over Dödstädning. Zweeds voor opruimen voor je dood.
In het kort
De afgelopen periode ben ik heel druk geweest met de nasleep van het overlijden van mijn moeder. En dan vooral met het opruimen/leegruimen van haar huis (wat trouwens ook ons thuis is).
En laat ik nu in korte tijd hier 2 verhalen over lezen.
Toeval?
Nee. Veel mensen hebben te maken met het leegruimen/opruimen van hun huis (of dat van hun ouders).
Eerst kwam ik een artikel tegen op The New York Times over opruimboeken. Hier kwam het boek: De Edele Zweedse Kunst van het Opruimen (Dödstädning = Zweeds voor opruimen voor je dood) langs. En heb het meteen maar besteld en gelezen (aanrader!).
En onlangs las ik een artikel op De Correspondent. O.a. over hoe we betekenisvol oud kunnen worden. En ontspullen hoort hierbij.
En in het kort komt het er op neer: zadel je erfgenaam/nabestaanden niet op met jouw troep. Zorg dat je je spullen opgeruimd, weggegooid, weggegeven of verkocht hebt.
Wat eraan vooraf gaat
Mijn moeder woonde in een groot huis. De laatste jaren kon ze niet meer voor zichzelf zorgen. Ze vergat hoe je af moest wassen, hoe je het waterschap moest betalen en dat je af en toe een schone onderbroek aan moet. Wij hebben de laatste jaren voor haar gezorgd en bij haar in huis gewoond.
Gelukkig heeft ze niet lang meer hoeven lijden en is ze in de zomer van 2024 overleden. Tijdens de laatste jaren van haar leven heb ik het geregeld gehad over opruimen. Maar daar kon ze niet meer over praten. Laat staan dat ze het kon doen. En wij mochten nergens aan komen. Dus konden we pas na haar dood beginnen met het uitmesten van haar huis. Helaas had ze niet veel van waarde (meer). Dus moesten we met pijn in ons hart heel veel spullen naar de vuilstort of naar de kringloop brengen.
Op dat moment realiseerde ik me, dat het niet leuk is om je naasten hiermee op te zadelen. En dat zette me aan het denken.
Het werd nog erger
Niet alleen moesten we mijn moeders spullen uitmesten, het huis moest ook verkocht. En dan moet het er dus vlekkeloos uitzien. Als dat al lukt met dit huis (een honderd jaar oude, verbouwde boerderij).
Kamer voor kamer hebben we doorgespit en mooi gemaakt. Als je een groot huis hebt, bewaar je veel spullen en dit is een groot huis!
Meer dan 30 dozen boeken weggebracht. Bedden, banken, matrassen, tafels, 30 (!) stoelen en dozen vol keukenspullen door de kringloopwinkel op laten halen. En denk niet dat het huis nu leeg is.
Huis is mooi gestyled. De fotograaf langs geweest. Potentiële kopers ook. Huis verkocht.
Ondertussen ben ik bedreven in het uitzoeken van oude spullen en het (re)organiseren en (re)stylen van een huis. O.a. Pinterest en Instagram hebben me een handje geholpen.
En zoals ik hierboven al vertelde, kwam ik via een artikel op NYT.com (waarschijnlijk achter een paywall) het aangename boek van Margareta Magnusson: Opruimen voor je doodgaat: De edele Zweedse kunst van het opruimentegen.
Opruimen als kunst
Magnusson heeft diverse naasten verloren, waaronder haar partner. En is ondertussen ‘ergens tussen de tachtig en de honderd jaar oud’.
Zij ziet het “als haar verantwoordelijkheid om over haar ervaringen te vertellen, want ze gelooft dat de filosofie van het opruimen voordat je doodgaat belangrijk is voor iedereen”.
In haar vermakelijke en makkelijk leesbare boekje vertelt ze stap voor stap hoe je huis uitmest.
Haar eerste Tip:
Begin NIET met persoonlijke documenten.
Haar tweede tip:
Begin WEL met een categorie zonder al te veel sentimentele waarde, zoals keukenspullen of kleding.
Hulp bij dit opruimen (en bij kleiner wonen)
Vandaag lees ik een nieuw artikel over het opruimen voordat je dood gaat. Op De Correspondent staat een reportage van Emy Demkes over kleiner wonen en opruimen als je ouder bent.
Hierbij ligt de nadruk iets meer op verhuizen naar een kleiner huis en het ontspullen dat hierbij hoort. Dit is moeilijk voor veel mensen.
Ik merkte ook dat mijn moeder niet wilde praten over opruimen toen ze nog leefde. Dit was té ingewikkeld voor haar. En misschien ook wel voor mij: we vermeden dit onderwerp. Achteraf heb ik er spijt van. Ik ben dingen tegengekomen waarvan ik niet weet wat het is en waarom ze het bewaard heeft. En we vonden niet alleen dingen van haar, maar ook van mijn opa en oma. Spullen waarvan we niet wisten dat ze ze had.
‘Op tijd beginnen met ontspullen is belangrijk’, zegt Eggink vanachter het stuur, ‘anders kunnen mensen het op een gegeven moment zelf niet meer, en blijven nabestaanden met alles zitten.’
Bron: Waarom opruimen voordat je dood gaat een goed idee is.
Maar het is méér dan opruimen
Tijdens het opruimen van mijn moeders spullen was ik vaak boos. Boos omdat ze het zelf niet aangepakt had. Boos dat ik haar troep moest opruimen. Nu we wat verder in het proces zijn (ca. 80% is weg) is de boosheid ook weg. En kan ik soms verdrietig, weemoedig of blij zijn om wat we gevonden hebben. Want opruimen is vaak ook een trip to memory lane: terugkijken op het leven. Maar ook loslaten. Want de spullen gaan misschien weg, de herinneringen blijven.
Het opruimen kan helpen terug te kijken op het leven, en los te laten wat niet meer nodig is. Zeker bij het verlies van een partner is dit lastig, maar belangrijk. (zie ook dit artikel)
Nu is het niet de bedoeling dat je na het opruimen de lege ruimte weer vult met nieuwe spullen. Het fijne van minder spullen is dat je minder ballast hebt en zo lichter door het leven gaat.
Nog een paar tips
- Kun je nog geen afstand van iets nemen. Leg/zet het op enige afstand. Bijvoorbeeld in de schuur, garage of op zolder. Ruim het op een later moment op (als je er aan toe bent).
- Ruim op om minder spullen te hebben en je hoofd vrij te krijgen voor nieuwe uitdagingen, niet nieuwe spullen 😉 .
- Je kinderen (partner) willen graag mooie spullen van je erven, niet ALLE spullen! Als je van ze houdt gooi dan op tijd en troep weg (en verzamel niet te veel).
- Begin op tijd met opruimen (volgens Magnusson zo rond je 65ste) en begin ook qua wonen op tijd met downsizen.